Biphasic sleep, of tweefasige slaap, is een slaappatroon waarbij de slaap in twee afzonderlijke periodes gedurende de nacht wordt verdeeld, in plaats van in één aaneengeschakelde periode. Dit slaapmodel is historisch gezien gebruikelijk geweest in verschillende culturen en tijdperken, vooral vóór de industriële revolutie. In die tijd sliepen mensen vaak in twee fasen, met een periode van waakzaamheid tussen de twee slaapcycli.

De eerste fase van biphasic sleep begint meestal kort na zonsondergang en duurt enkele uren. Na deze eerste slaapperiode worden mensen vaak wakker voor een periode van activiteit, die kan variëren van een halfuur tot enkele uren. Tijdens deze waakperiode kunnen mensen verschillende activiteiten ondernemen, zoals lezen, mediteren, of zelfs sociale interactie. Na deze periode van waakzaamheid keren ze terug naar bed voor de tweede slaapfase, die doorgaans langer is en kan duren tot de ochtend.

Dit slaapmodel heeft verschillende voordelen. Het kan de totale slaapduur verhogen en de kwaliteit van de slaap verbeteren, omdat het de natuurlijke slaapcycli van het lichaam respecteert. Bovendien kan het de creativiteit en productiviteit bevorderen, omdat de waakperiode tussen de twee slaapfasen vaak wordt gekenmerkt door verhoogde mentale helderheid en reflectie.

In de moderne samenleving, met zijn constante drukte en 24-uurs cultuur, is biphasic sleep minder gebruikelijk geworden. Veel mensen houden zich aan een monofasisch slaappatroon, waarbij ze proberen een ononderbroken periode van ongeveer 7-9 uur slaap te krijgen. Echter, met de groeiende belangstelling voor alternatieve slaapmodellen en de voordelen van flexibele slaapschema's, kan biphasic sleep opnieuw aan populariteit winnen als een manier om de slaapkwaliteit en algehele welzijn te verbeteren.